RAT = ၾကြက္မဟုတ္ရပါ။ Room acoustic calibration (RAC) လို ့လည္း သံုးၾကပါတယ္၊ အခန္းရဲ့အသံ တုံ ့ျပန္မႈေကာင္းမြန္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းျပဳျပင္ျခင္းလို ့ပဲ ့သတ္မွတ္လိုက္ပါမယ္၊ ဒီအျဖစ္အပ်က္က recording, mixing, composing and mastering လုပ္တဲ့သူတိုင္း ၾကံဳေတြ ့ရတဲ့ အခက္အခဲေတြပါ၊ ဆရာ့ဆရာေတြရဲ ့ technique ေတြနဲ ့လုပ္ခဲ့တဲ့ အေတြ ့အၾကံဳေတြကို ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။
Studio အၾကီးေတြမွာလုပ္တဲ့ technique ႏွင့္ project studio မွာ လုပ္တဲ့နည္းေတြ ကြာပါတယ္၊ ဒီေဆာင္းပါးက Project studio အတြက္ ရည္ရြယ္ပါတယ္၊ Project studio ရဲ့ အခန္းဖြဲ ့စည္းပံုဟာ ေခါင္မိုးနိမ့္ျပီး ေလးေထာင့္အခန္းက်ဥ္းေတြ မ်ားပါတယ္၊ ကၽႊန္ေတာ့္အခန္းကို RAT မလုပ္ခင္မွာ ေတာ္ေတာ္ နားဒုကၡေရာက္ပါတယ္။ ၁နာရီေက်ာ္ေလာက္ ကလိျပီးသြားရင္ နားအူသြားတယ္၊ အခန္းနံရံေတြကို ဂြမ္းကပ္ေစာင္ေတြႏွင့္ ကပ္လိုက္တဲ့အခါမွာ နည္းနည္းသက္သာသြားသလိုပဲ၊ ကၽႊန္ေတာ္ဘာကိုသိလိုက္တာလဲ ဆိုရင္ အခန္းတခုခုထဲမွာ ၾကားရတဲ့အသံေတြကို အခန္းရဲ့ဖြဲ ့စည္းပံုက လႊမ္းမိုးသံုးနာညီၾတိဂံ အေနအထား ရွိရပါမယ္၊ (ေပၾကိဳးနဲ ့တိုင္းေပးပါ) စက္ေတြအားလံုးခ်ိတ္ျပီး သီခ်င္း ၁ပုဒ္ဖြင့္ျပီး နားေထာင္လိုက္ရင္ အခန္းရဲ့ အေနအထားကို (unprocessed condition) စသိရပါျပီ၊
အခန္းရဲ့ room acoustic response ကို တိုင္းမယ္။ software ကေတာ့ True RTA
(iphone/ipad/android/pc/mac) ကၽႊန္ေတာ္သံုးပါတယ္၊ Reတာကိုပါ။
ဥပမာ
- Reverb/ Echo = ဟိန္းသံ
- Reflection = ေနာက္ျပန္၊အသံျပန္ျခင္း
- Absorbtion = စုပ္ယူမႈ
- Dispersion = ျဖန္ ့ခြဲထုတ္ျပစ္ျခင္း
အစရွိတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြေၾကာင့္ ဒီ audio production room ကို flat frequency ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ၾကရပါတယ္။ အခန္းက ေလးေထာင့္ရွည္ပံုစံ (rectangular) ရွိမယ္ဆိုရင္ computer monitor and work station desk ကို အခန္းထိပ္နံရံ ႏွင့္ နည္းနည္းကြာျပီးထားမယ္၊ ေဘးႏွစ္ဘက္မွာ monitor speakers ကို ခံုေရွထိုင္မဲ့လူရဲ့ နားအျမင့္မွာ ထားမယ္။ speakers ႏွစ္လံုးႏွင့္ လူရဲ့အေနအထားဟာ
sult Graph ကို snapshot ရိုက္ထားလိုက္မယ္၊ ျပီးရင္ နံရံေတြကို acoustic foam (absorber and diffuser) ေတြကပ္ၾကရေအာင္၊ ကၽႊန္ေတာ္ေျပာခ်င္တာက နံရံေတြအားလံုးကို foam ေတြ အျပည့္ကပ္လိုက္ရင္ overkilled ျဖစ္သြားမယ္ overkilled ျဖစ္သြားရင္ အဲဒီအခန္းက ထုတ္တဲ့သီခ်င္းေတြက mid and high level အရမ္းမ်ားသြားပါ့မယ္။
ကပ္ၾကမယ္ေဟ့ေကာင္းေကာင္း
၁ . computer monitor ရဲ့ အေနာက္မွာ desk အျမင့္ကေန စျပီးေတာ့ မ်က္ႏွာက်က္ မေရာက္ခင္အထိ parallel/horizontal pattern ျဖစ္ေအာင္ကပ္မယ္ အျပည့္ကပ္စရာ မလိုပါ၊ column ျခားျပီး ကပ္လို ့ရပါတယ္၊
၂. front and corners မွာ bass trap (သံုးေျမွာင္ပံု ေဖာ့တိုင္အရွည္) ကပ္မယ္၊
၃. ေဘးနံရံကို ကပ္မယ္ဆိုရင္ ဘယ္ဘက္ေဘးနံရံမွာ မွန္အေသး ၁ခ်ပ္ႏွင့္ လိုက္ေထာက္ျပီး ညာဘက္ monitor speaker ျမင္ရတဲ့ေနရာ (prime spot) ကို မူတည္ျပီးေတာ့ panel ေတြျဖစ္ေအာင္ကပ္မယ္၊ (ဘယ္ဘက္အတြက္ဆိုရင္လည္း ဘယ္ညာေျပာင္းျပီး အရင္အတိုင္းပဲ လုပ္မယ္၊
၄. အခန္းရဲ့ backwall မွာ absorber and diffuser ေရာျပီးကပ္ရမယ္၊
၅. ျဖစ္ႏိုင္ရင္ mixing/ chair အေပၚမ်က္ႏွာက်က္မွာ floating panel တပ္ေပးမယ္၊
၆. အရင္ဖြင္ခဲ့တဲ့သီခ်င္းကို ျပန္နားေထာင္ရင္ ဘယ္လိုကြာသလဲဆိုတာ ၾကားရပါလိမ့္မယ္၊
True RTA app နဲ ့ ျပန္တိုင္းရင္ frequency graph ေတြေတြ ့ရမယ္၊ flat frequency response ရႏိုင္ဖို ့ နံရံေလးဘက္လံုးမွာရွိတဲ့ absorber/diffuser ေတြကို အတိုးအေရွာလုပ္မယ္၊ nearly flat frequency response ရရင္ perfect ျဖစ္ပါျပီ။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ အခန္းၾကမ္းျပင္ကို အေမြးပြ ေကာ္ေဇာခင္းပါ။ အခန္းထဲမွာ flat surface ရွိတဲ့ ပစၥည္းအရာေတြ မထားရင္ အေကာင္းဆံုးပါ။
တခ်ဳိ ့က အမွားေတြ နားလည္တာလည္းေတြ ့ရပါတယ္၊ Room acoustic treatment ကို sound proof room လုပ္လိုက္ၾကပါတယ္၊ sound proof room လုပ္လိုက္ရင္ bad environment recording/ mixing ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္၊ ျဖစ္ရမွာက well treated room acoustic environment ကို ရေအာင္လုပ္တာပါ၊ ဒီ environment ဟာ Sound engineer ေတြ ေမြ ့ေလွ်ာ္တဲ့ ေနရာဆိုရင္ အမွန္ပါပဲ။
(စာၾကြင္း။ 8” monitor speakers + sub-woofer setup ကို ကၽႊန္ေတာ္ၾကိဳက္ပါတယ္၊ sub-woofer မထားတဲ့ studio ေတြက ထြက္လာတဲ့ သီခ်င္းေတြဟာ bass သံမ်ားေနျပီး sub-woofer level up မ်ားရင္ ထြက္လာတဲ့သီခ်င္းေတြဟာ bass သံနည္းသြားတယ္၊ ဒီေတာ့ ဥာဏ္နဲ ့ယွဥ္ျပီး ခ်င့္ခ်ိန္စဥ္းစားတာ အေကာင္းဆံုးပါ။)
မွတ္ခ်က္ - Lamine Thar Facebook မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။
ဥပမာ
- Reverb/ Echo = ဟိန္းသံ
- Reflection = ေနာက္ျပန္၊အသံျပန္ျခင္း
- Absorbtion = စုပ္ယူမႈ
- Dispersion = ျဖန္ ့ခြဲထုတ္ျပစ္ျခင္း
အစရွိတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြေၾကာင့္ ဒီ audio production room ကို flat frequency ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ၾကရပါတယ္။ အခန္းက ေလးေထာင့္ရွည္ပံုစံ (rectangular) ရွိမယ္ဆိုရင္ computer monitor and work station desk ကို အခန္းထိပ္နံရံ ႏွင့္ နည္းနည္းကြာျပီးထားမယ္၊ ေဘးႏွစ္ဘက္မွာ monitor speakers ကို ခံုေရွထိုင္မဲ့လူရဲ့ နားအျမင့္မွာ ထားမယ္။ speakers ႏွစ္လံုးႏွင့္ လူရဲ့အေနအထားဟာ
sult Graph ကို snapshot ရိုက္ထားလိုက္မယ္၊ ျပီးရင္ နံရံေတြကို acoustic foam (absorber and diffuser) ေတြကပ္ၾကရေအာင္၊ ကၽႊန္ေတာ္ေျပာခ်င္တာက နံရံေတြအားလံုးကို foam ေတြ အျပည့္ကပ္လိုက္ရင္ overkilled ျဖစ္သြားမယ္ overkilled ျဖစ္သြားရင္ အဲဒီအခန္းက ထုတ္တဲ့သီခ်င္းေတြက mid and high level အရမ္းမ်ားသြားပါ့မယ္။
ကပ္ၾကမယ္ေဟ့ေကာင္းေကာင္း
၁ . computer monitor ရဲ့ အေနာက္မွာ desk အျမင့္ကေန စျပီးေတာ့ မ်က္ႏွာက်က္ မေရာက္ခင္အထိ parallel/horizontal pattern ျဖစ္ေအာင္ကပ္မယ္ အျပည့္ကပ္စရာ မလိုပါ၊ column ျခားျပီး ကပ္လို ့ရပါတယ္၊
၂. front and corners မွာ bass trap (သံုးေျမွာင္ပံု ေဖာ့တိုင္အရွည္) ကပ္မယ္၊
၃. ေဘးနံရံကို ကပ္မယ္ဆိုရင္ ဘယ္ဘက္ေဘးနံရံမွာ မွန္အေသး ၁ခ်ပ္ႏွင့္ လိုက္ေထာက္ျပီး ညာဘက္ monitor speaker ျမင္ရတဲ့ေနရာ (prime spot) ကို မူတည္ျပီးေတာ့ panel ေတြျဖစ္ေအာင္ကပ္မယ္၊ (ဘယ္ဘက္အတြက္ဆိုရင္လည္း ဘယ္ညာေျပာင္းျပီး အရင္အတိုင္းပဲ လုပ္မယ္၊
၄. အခန္းရဲ့ backwall မွာ absorber and diffuser ေရာျပီးကပ္ရမယ္၊
၅. ျဖစ္ႏိုင္ရင္ mixing/ chair အေပၚမ်က္ႏွာက်က္မွာ floating panel တပ္ေပးမယ္၊
၆. အရင္ဖြင္ခဲ့တဲ့သီခ်င္းကို ျပန္နားေထာင္ရင္ ဘယ္လိုကြာသလဲဆိုတာ ၾကားရပါလိမ့္မယ္၊
True RTA app နဲ ့ ျပန္တိုင္းရင္ frequency graph ေတြေတြ ့ရမယ္၊ flat frequency response ရႏိုင္ဖို ့ နံရံေလးဘက္လံုးမွာရွိတဲ့ absorber/diffuser ေတြကို အတိုးအေရွာလုပ္မယ္၊ nearly flat frequency response ရရင္ perfect ျဖစ္ပါျပီ။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ အခန္းၾကမ္းျပင္ကို အေမြးပြ ေကာ္ေဇာခင္းပါ။ အခန္းထဲမွာ flat surface ရွိတဲ့ ပစၥည္းအရာေတြ မထားရင္ အေကာင္းဆံုးပါ။
တခ်ဳိ ့က အမွားေတြ နားလည္တာလည္းေတြ ့ရပါတယ္၊ Room acoustic treatment ကို sound proof room လုပ္လိုက္ၾကပါတယ္၊ sound proof room လုပ္လိုက္ရင္ bad environment recording/ mixing ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္၊ ျဖစ္ရမွာက well treated room acoustic environment ကို ရေအာင္လုပ္တာပါ၊ ဒီ environment ဟာ Sound engineer ေတြ ေမြ ့ေလွ်ာ္တဲ့ ေနရာဆိုရင္ အမွန္ပါပဲ။
(စာၾကြင္း။ 8” monitor speakers + sub-woofer setup ကို ကၽႊန္ေတာ္ၾကိဳက္ပါတယ္၊ sub-woofer မထားတဲ့ studio ေတြက ထြက္လာတဲ့ သီခ်င္းေတြဟာ bass သံမ်ားေနျပီး sub-woofer level up မ်ားရင္ ထြက္လာတဲ့သီခ်င္းေတြဟာ bass သံနည္းသြားတယ္၊ ဒီေတာ့ ဥာဏ္နဲ ့ယွဥ္ျပီး ခ်င့္ခ်ိန္စဥ္းစားတာ အေကာင္းဆံုးပါ။)
မွတ္ခ်က္ - Lamine Thar Facebook မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။
No comments:
Post a Comment